سوله خرپایی یکی از انواع سوله‌های مورد استفاده با کاربری‌های متفاوت محسوب می‌شود که ساخت آن به تخصص و متخصصان حرفه‌ای نیاز دارد. همچنین قیمت سوله خرپایی نسبت به سایر سوله ها مناسب است و یکی از بهترین گزینه ها برای ساخت سوله میباشد. در حال حاضر این نوع سوله در صنایع مختلف از قبیل کشاورزی، گلخانه، مرغداری و حتی ورزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. فونداسیون این نوع سوله‌ها به عنوان بخش مهم سوله‌سازی از اهمیت بسزایی برخوردار است. در ادامه مطلب قصد داریم ضمن معرفی فونداسیون سوله خرپایی، انواع آن، مزایا و تفاوت آن با دیگر فونداسیون‌ها را بررسی کنیم.
مفهوم و اهمیت فونداسیون در ساخت سوله خرپایی
فونداسیون در هر سازه به بخش متصل زیرین از کف سازه گفته می‌شود که به دلیل بر عهده داشتن برایند بار‌های آن سازه، از مهم‌ترین بخش آن به شمار می‌رود. فونداسیون صحیح باعث می‌شود تا سازه بتواند فشار‌ها و نیرو‌های خارجی را تحمل کرده و از واژگونی سازه جلوگیری خواهد کرد. فونداسیون دقیق و با کیفیت به همراه اجرای درست می‌تواند در کاهش احتمال نشست سازه نقش مهمی داشته باشد. به عنوان مثال تمام وزن سوله روی فونداسیون آن وارد شده و به همین دلیل این بخش از سوله‌سازی را یکی از بخش‌های مهم در نظر می‌گیرند.
بیشتر بخوانید:
قیمت سوله سبک خرپایی【 استعلام قیمت امروز】1402
مراحل و پیش نیاز‌های مهم در ساخت فونداسیون سوله خرپایی
فونداسیون مرحله اول از ساخت یک سوله محسوب می‌شود. بنابراین پیش از آغاز عملیات احداث فونداسیون باید به پیش نیاز‌های آن پرداخته شود. یکی از اقدامات اولیه قبل از ساخت فونداسیون، برطرف کردن ناهمواری‌های زمین است. بدین ترتیب زمین مورد نظر می‌تواند برای ساخت سوله آماده شود. از آنجایی که فونداسیون سوله خرپایی قرار است وزن سنگین سوله را تحمل کند، بنابراین باید محل احداث آن را پیش از عملیات مهیا کرد. زمین نامناسب و ناهموار می‌تواند مقاومت نهایی سازه را کاهش داده و همچنین از کیفیت آن بکاهد. علاوه بر آن ممکن است زمان ساخت سوله را افزایش داده و هزینه آن را بالا ببرد.
مقایسه میان فونداسیون سوله خرپایی و ساختمان
مواد تشکیل دهنده و نحوه اجرای فونداسیون سوله خرپایی و ساختمان مشابه یکدیگر هستند. اما از برخی جهات نیز با یکدیگر تفاوت داشته و باید در انجام آن به این تفاوت‌ها توجه شود. پی‌ریزی ساختمان‌ها به تعداد طبقات و مساحت ساختمان بستگی داشته و به همین دلیل گودبرداری و حفاری نیز عمیق‌تر انجام می‌شود. همچنین به دلیل ساخت طبقات بالا، فونداسیون بزرگتری نیز احداث خواهد شد. در حالی که در سوله‌سازی، فونداسیون ایجاد شده به گودبرداری عمیق نیاز ندارد. فونداسیون سوله را تا ارتفاع ۵۰ سانتی‌متر انجام می‌دهند. همچنین بهتر است ابتدا با بررسی دقیق خاک و وزن کلی سازه، به مشخص کردن ارتفاع فونداسیون پرداخته شود.
ساختار ترکیبی در فونداسیون سوله
در فونداسیون سوله خرپای از بتن آرمه به همراه میلگرد به عنوان ماده اصلی استفاده می‌شود. این ترکیب همان آرماتوربندی نام دارد که در آن با هدف مقاومت فونداسیون، میلگرد‌ها را درون بتن قرار می‌دهند. در واقع فونداسیون سوله مجموعه‌ای از میلگرد‌های ضخیم به صورت بافته شده با فاصله معین و ثابت در ردیف‌های عرضی و طولی است.
آرماتور می‌تواند فونداسیون را مقاوم‌تر کرده و از فرو ریختن بتن و خرابی فونداسیون سوله جلوگیری کند. بتن دارای خاصیت مقاومت فشاری بسیار زیاد است. در حالی که میلگرد در نقطه مقابل آن قرار داشته و مقاومت آن در برابر فشار نیرو‌های کششی بسیار زیاد است و به همین دلیل از ترکیب میلگرد و بتن در ساخت فونداسیون سوله استفاده می‌شود. در نهایت ترکیب این دو در فونداسیون مقاومت بالایی را برای پی سازه به دنبال خواهد داشت.
انواع فونداسیون در ساخت سوله
امکان استفاده از فونداسیون‌های مختلف در ساخت فونداسیون سوله خرپایی وجود دارد. انتخاب هر کدام از آن‌ها نیز با توجه به کاربری و نوع سوله متفاوت بوده و می‌توان یکی از آن‌ها را برای اجرای فونداسیون به کار برد. در ادامه دسته‌های فونداسیون در سوله‌سازی آمده است.
فونداسیون پی منفرد
پی منفرد نوعی فونداسیون در سوله‌سازی است که در آن قرار است بار وارد شده به صورت حداکثری به پایه ستون‌ها تحمیل شود. بدین ترتیب در صورت داشتن سوله دارای بارگذاری فشرده، باید از فونداسیون پی منفرد یا شناژ استفاده شود.
فونداسیون نوع گسترده
در صورتی که قرار است وزن وارد شده توسط سازه به صورت یکنواخت در تمامی نقاط سوله پخش شود، از پی‌ریزی یا فونداسیون گسترده استفاده می‌شود.
فونداسیون نوع نواری
نوع دیگری از فونداسیون در ساخت سوله، فونداسیون نوع نواری است. همانطور که از نام این فونداسیون پیداست، به شکل یک نوار از پی در دور سازه و در زیر دیواره‌های سوله ایجاد می‌شود که امکان تحمل وزن وارد شده به دیواره‌های سوله را خواهد داشت.
فرآیند ساخت فونداسیون سوله خرپایی
اجرای فونداسیون در ساخت سازه فلزی دارای مراحلی است که باید به ترتیب و با دقت پیش رود تا در نهایت نتیجه اصولی حاصل شود. مراحل اجرای فونداسیون به ترتیب زیر هستند.
انجام آزمایش خاک
مرحله اول در ساخت فونداسیون و پی‌ریزی سوله، انجام آزمایش‌های مربوط به خاک است. از آنجایی که جنس خاک می‌تواند در مناطق مختلف با یکدیگر متفاوت باشد، میزان سفتی آن باید آزمایش شده و مقاومت آن نسبت به وزن سوله نیز اندازه‌گیری شود. در صورتی که در آزمایش خاک مشخص شود میزان استقامت زمین از یک کیلو بیشتر است، بنابراین امکان ساخت سوله در آنجا وجود دارد.
محاسبه وزن سوله
مرحله دوم در ساخت فونداسیون سوله خرپایی، محاسبه وزن سوله است. از این طریق می‌توان به راحتی قیمت سوله سبک خرپایی و نوع فونداسیون مناسب را با توجه به وزن سوله انتخاب کرد.
طراحی و آماده کردن نقشه فونداسیون سوله خرپایی
یکی دیگر از مراحل اجرای فونداسیون، آماده‌سازی نقشه با توجه به اندازه سوله است. با توجه به نقش بسیار مهم فونداسیون در افزایش مقاومت سوله، باید آماده‌سازی نقشه به دقت انجام شود. زیرا قصور در این بخش می‌تواند هزینه‌های جبران ناپذیری را ایجاد کند.
آماده‌سازی زمین سوله
در این مرحله باید زمین سوله را از عوامل مزاحم و موانع پاکسازی کرد. در این زمان کلیه اجسام موجود در این بخش از جمله بوته درخت، سنگ و غیره جمع‌آوری خواهد شد. سپس محل احداث فونداسیون از طریق ابزار‌های مورد نیاز مشخص شده و علامت‌گذاری می‌شود. همچنین باید زمین محل احداث فونداسیون کاملاً صاف و یکدست باشد. سپس عملیات خاکبرداری با توجه به اطلاعاتی از قبیل مقاومت فشاری خاک انجام می‌شود.
اجرای مرحله زیرسازی
برای زیرسازی فونداسیون باید در زمان خاکبرداری خاک را به صورت فشرده درآورد. سپس از بتن مگر با ضخامت حدود ۱۰ الی ۱۵ سانتی‌متر در محل مشخص شده استفاده خواهد شد. قالب‌بندی فونداسیون نیز معمولاً در این مرحله و با استفاده از تخته‌های ۳ سانتی‌متری یا ورق‌های فلزی انجام می‌شود. دیگر مراحل مربوط به اجرای فونداسیون سوله شامل ریختن سنگ زیر پی و بولت‌گذاری است. بولت‌ها پیچ و مهره‌های بلند و ضخیمی هستند که می‌توانند ستون‌ها را روی فونداسیون ثابت نگاه دارند.
دلایل بهینه‌سازی ترکیب فولاد و بتن در فونداسیون‌ها
دو ماده بتن و فولاد دارای ویژگی‌های خاصی هستند که در صورت قرارگیری در کنار هم در ساخت سازه، می‌توانند خواص منحصر به فردی را ارائه کنند. از آنجایی که مقاومت فشاری بتن بسیار بالا است و در مقابل تنش‌های فشاری می‌تواند مقاومت زیادی از خود نشان دهد، بهتر است در فونداسیون سوله خرپایی از آن استفاده شود. البته بتن ایستایی مناسبی در مقابل نیرو‌های کششی نداشته و بسیار شکننده خواهد بود. از این رو در فونداسیون بتن را با فولاد ترکیب می‌کنند. فولاد دارای مقاومت بسیار بالایی در مقابل کشش بوده و ترکیب این دو ماده چسبندگی بالایی را ایجاد خواهد کرد.
تکنیک‌های بهبود عملکرد فونداسیون سوله خرپایی
برای تقویت فونداسیون سوله ابتدا باید نوع ضعف موجود در آن شناسایی شود. بدین ترتیب می‌توان از یک راهکار مناسب برای مقاوم‌سازی آن استفاده کرد. در حال حاضر راهکار‌های تقویت فونداسیون شامل موارد زیر است.
افزایش سطح تماس در پی
در صورتی که ابعاد پی افزایش پیدا کند، سطح تماس آن نیز افزایش یافته و در نهایت منجر به افزایش ظرفیت باربری فونداسیون خواهد شد. افزایش ابعاد پی ممکن است در دو حالت از طریق افزایش ابعاد پی و ستون‌های متصل به آن و یا ابعاد پی به تنهایی انجام شود.
راه حل دیگر افزایش شناژ به پی موجود است. در این روش فونداسیون در برابر لغزش مقاوم‌سازی شده و کلیه پی‌ها در تحمل بار‌های جانبی مشارکت خواهند داشت. استفاده از کابل‌های پیش تنیده و الیاف اف آر پی روش دیگری برای مقاوم‌سازی فونداسیون است. همچنین مقاوم‌سازی شمع‌های موجود نیز می‌تواند به افزایش مقاومت فونداسیون کمک کند.
تأثیر ویژگی‌های خاک بر انتخاب نوع فونداسیون در ساخت سوله خرپایی
توجه به قدرت باروری خاک یا همان توانایی خاک در تحمل بار و وزن سوله نکته مهم در اجرای فونداسیون محسوب می‌شود. علاوه بر آن، پایداری خاک نیز می‌تواند روی انتخاب نوع فونداسیون سوله خرپایی مؤثر باشد. معمولاً فونداسیونی برای ساخت سوله انتخاب خواهد شد که بتواند جابجایی‌ها و حرکات خاک را تحمل کند.
میزان رطوبت خاک نیز در انتخاب فونداسیون مؤثر خواهد بود. وجود رطوبت در خاک می‌تواند از طریق تغییر حجم روی فونداسیون سوله تأثیر بگذارد. همچنین خاک‌های رسی، شنی، آهکی و غیره هر کدام نیاز به فونداسیون متفاوت داشته و در اجرای فونداسیون نیز مؤثر هستند.
مشکلات شایع در ساخت و نگهداری فونداسیون سوله خرپایی
به طور کلی عواملی از قبیل طراحی اشتباه، اجرای نادرست فونداسیون، عدم توجه به خصوصیات خاک و یا عوامل طبیعی می‌توانند از مشکلات شایع در ساخت و نگهداری فونداسیون‌های سوله خرپایی محسوب شوند.
در صورتی که وزن و بار سوله و همچنین استاندارد‌های ساخت و ساز در طراحی رعایت نشود، می‌تواند مشکلاتی را در ساخت فونداسیون‌ها ایجاد کند. همچنین اجرای نادرست فونداسیون مشکل دیگری است که ممکن است در ساخت آن‌ها رخ دهد. به عنوان مثال استفاده از مصالح بی‌کیفیت و نامناسب باعث ضعف و نقص در ساختار فونداسیون خواهد شد. توجه به خصوصیت خاک از جمله موارد مهم در زمان احداث فونداسیون است. خاک نامناسب، سست و یا رطوبتی می‌تواند باعث نقص در فونداسیون شود. برخی عوامل طبیعی نیز روی فونداسیون‌ها تأثیرگذار بوده و باعث آسیب به آن‌ها خواهند شد.
آخرین سخن
در این مطلب تلاش شد تا به طور کامل ویژگی‌های فونداسیون سوله خرپایی، مزایا و انواع آن بیان شود. به طور کلی تمام بار یک سازه روی کف سازه یا همان فونداسیون وارد می‌شود. از این رو فونداسیون سوله خرپایی و دقت در طراحی و ساخت آن از اهمیت بالایی در صنعت سوله‌سازی برخوردار است.
