در گذشته مردم برای نگهداری از وسایل خود از انبار استفاده میکردند. ولی با گذشت زمان سوله ها جای انبارهای سنتی را گرفت و تبدیل به محلی برای نگهداری لوازم و وسایل تجار و کسبه شد. قیمت سوله خرپایی نسبت به سایر سوله ها نسبتا به صرفه است و از نظر استحکام نیز، یکی از بهترین نوع سازه هاست. ولی این سوال پیش می آید که سوله خرپایی چیست و چه مزایایی دارد. در ادامه با سوله خرپایی آشنا شده و به طور کامل انواع آن را معرفی خواهیم کرد.
سوله خرپایی چیست؟
سوله‌های خرپایی یا سوله‌های فلزی، به عنوان یکی از راه حل‌های ساختمانی در صنعت ساختمان‌سازی استفاده می‌شوند. این سازه‌ها معمولاً از فلز ساخته شده و دارای بالایی صاف و بدون ستون هستند.
سوله‌های خرپایی به دلیل ویژگی‌هایی مانند هزینه کمتر نسبت به سوله‌های سنتی، زمان ساخت کوتاه‌تر و امکان افزایش ارتفاع و سازگاری با تجهیزات نوین، برای بسیاری از کاربردهای صنعتی مناسب هستند.
خرپا مجموعه ای از اعضا است که به صورت مثلثی مونتاژ می شوند. پیکربندی پایه ای سازه های سوله خرپایی شیبدار و تخت و یا سقف-تراس با عمق یکنواخت است.
زمانیکه از خرپاهای تخت استفاده می کنید، جفت تارهای بالا و پایین به سادگی به ستون های تکیه گاه وصل می شوند، در نتیجه یک قاب صلب توسط سوله خرپایی ایجاد می شود. برای دهانه بزرگ تر، سقف خرپایی جایگزین موثرتر و اقتصادی تری برای سوله می باشد.
در برخی موارد ستون ها نیز به شکل مشبک می باشد.
کاربرد سوله خرپایی چیست؟
سوله‌های خرپایی در صنایع مختلف از جمله کشاورزی, انبارها, کارخانجات, سالن‌های ورزشی و نمایشگاهی کاربرد دارند. استحکام و دوام بالا در کنار قابلیت سفارشی‌سازی از جمله ویژگی‌هایی است که کاربرد آن‌ها را گسترده‌تر کرده است.
مزایای سوله خرپایی چیست؟
مزایای سوله خرپایی که آن‌ها را به انتخابی محبوب تبدیل کرده، شامل مقاومت بالا در برابر نیروهای طبیعی مانند باد و زلزله، قیمت مقرون‌به‌صرفه به نسبت ساختارهای مشابه، سرعت بالا در ساخت و نصب، و انعطاف‌پذیری در طراحی است.
معایب سوله خرپایی چیست؟
با اینکه سوله‌های خرپایی مزایای قابل‌توجهی دارند، اما معایبی همچون محدودیت در زوایای طراحی برخی انواع خرپا و همین‌طور نیاز به بازرسی و نگهداری دوره‌ای را نمی‌توان نادیده گرفت.
سوله سبک خرپایی
هزینه هایی که افراد برای ساخت و حمل و نقل و نصب سوله های یو بی ام و تیر ورق متقبل می شوند، بالا بوده و نیز امکان چابه جایی برای این سوله ها وجود دارد و همین امر باعث کاهش تقاضا برای ساخت این سوله ها شده است که در ساخت سوله خرپایی این دو عیب نیز از میان رفته است و مشتری می تواند با خیال راحت در تمامی جوانب اقدام به استفاده از این سازه های اسکلت فلزی نماید.
مبحث سنگینی وزن سوله های تیر ورق یکی دیگر از عواملی است که مورد توجه تولید کننده و بهره برداران از آن ها قرا می گیرد چرا که همین امر افزایش میزان هزینه ها را برای آن ها به دنبال دارد. اما سوله های خرپایی در اوزان بسیار سبک قابل تولید می باشند که به کاهش هزینه ها در این زمینه نیز کمک شایانی کرده است.
موارد استفاده سوله خرپایی
در ساخت و طراحی این نوع سازه ها همیشه پهنا و ابعاد دهانه مورد توجه قرار گرفته است و به جهت استفاده از قطعات فلزی هزینه نسبتا بالایی هم دارد که سوله هایی از نوع خرپایی در این مورد به صرفه تر است. این روش ساخت جدیدترین و به روزترین روش ساخت و پرداخت سوله هاست که می توان به وسیله آن سوله هایی با دهانه های بزرگ بدون هیچ محدودیتی ساخت .
بعضی از کاربردهای سوله‌های خرپایی عبارتند از:
سوله‌های انبار و انبارهای موقت
سوله‌های خرپایی برای ذخیره و نگهداری مواد و کالاهای مختلف، از جمله کالاهای غذایی، لوازم الکترونیکی، ماشین‌آلات، لوازم خانگی و غیره استفاده می‌شوند.
سوله‌های پوششی
این سازه‌ها برای پوشش سایر سازه‌ها مانند پارکینگ، استخر، گلخانه و غیره به کار می‌روند.
سوله‌های تولیدی
سوله‌های خرپایی برای تولید و تولید کالاهای مختلف مانند قطعات خودرو، لوازم خانگی و ماشین آلات صنعتی استفاده می‌شوند.
سوله‌های ورزشی
این سازه‌ها برای سالن‌های ورزشی و ورزش‌های بزرگ مانند فوتبال، بسکتبال و هاکی به کار می‌روند.
سوله‌های گلخانه‌داری
سوله‌های خرپایی برای کشت و پرورش گیاهان و محصولات کشاورزی مانند گلخانه‌ها، باغات، گیاهان دارویی و غیره
اجزای تشکیل‌دهنده سوله خرپایی
اجزای یک سوله خرپا شامل قاب اصلی, وال پست, استرات, لاپه, میل مهار و مهاربندهای سقف و دیوار است که باید در حین طراحی و ساخت با دقت بررسی و انتخاب شوند تا سازه‌ای پایدار و ایمن حاصل شود.
مقاطع فولادی مورد نیاز در سوله سازی خرپا
انتخاب مقاطع فولادی مانند ناودانی, نبشی و قوطی پروفیل بر اساس بارهای مورد انتظار و طول دهانه‌ها اهمیت دارد و باید با محاسبات دقیق مهندسی صورت گیرد.
انواع سوله های خرپایی
خرپا ها انواع متفاوتی دارند که در هرکدام کاربرد های خاص خود را دارند و باید با توجه به نوع استفاده شان متناسب با همان کار طراحی وساخته شود تا هم عمر خرپا افزایش یابد وهم بالاترین عملکرد را دارا باشد.
سوله خرپایی نیز مانند هر سازه خرپایی دیگر به صورت ساده و مرکب ساخته می‌شود. سوله خرپای ساده معمولاً دارای یک نوع خرپا است که از اتصال 3 عضو در 2 گروه به صورت مفصلی تشکیل می‌شود.
در صورتی که خرپای مرکب از ترکیب بیش از یک خرپا ساخته می‌شود و امکان ایجاد دهانه‌هایی با تعداد بالا و عریض را فراهم می‌کند. البته سوله خرپایی یک نوع دیگر هم دارد که از آن کمتر استفاده می‌شود و به آن خرپای مبهم می‌گویند.
خرپای این نوع سوله، مشخصات خرپاهای ساده و مرکب را ندارد. از نظر ظاهری، دسته بندی سوله خرپایی به شکل زیر است:
سوله خرپا با قوس‌های موازی (Parallel Chord Truss)- سوله خرپا تک تیرک یا شاه‌تیر ( King Post Truss)
- سوله خرپا هاو (Howe Truss)
- سوله خرپا چتری (Fan Truss)
- سوله خرپا سقف نور شمالی ( North Light Roof Truss)
- سوله خرپا پرات ( Pratt Truss)
- سوله خرپا دستک‌دار یا عصایی (Queen Post Truss)
- سوله خرپا قیچی (Scissor Roof Truss)
- سوله خرپا چهارگوش (Quadrangular Truss)
- سوله خرپا پاشنه‌بلند (Raised Heel Roof Truss)
انواع خرپاها
خرپای سازه های تجاری
این نوع خرپاها در مصارف تجاری استفاده می شود از قبیل: فروشگاه ها مراکز تجاری و ..
خرپای سازه های مزارع
ساختمان های زراعی بیش تر به سازه هایی با دهانه های بزرگ نیاز دارد سوله های خرپایی می تواند انتخاب بجا و مناسبی در این مورد باشد.
خرپای سازه های مسکونی
به دلیل امنیت و مقاومت بالای این سوله ها می توان از آن ها در ساخت سقف ساختمان های مسکونی نیز بهره برد .
خرپای کف سازه
گسترده ترین محدوده در سازه را خرپای کف پوشش می دهد.خرپای طاق دار : در زیبا سازی فضای سازه از این خرپا استفاده می شود.
خرپای شاه تیر
جنس این خرپاها از چوب است و انواع مختلفی دارد: عادی دیواری و..
خرپا شاه شیروانی
از این خرپاها در شیروانی سازه ها به منظور اضافه نمودن یک اتاق و.. استفاده می شود.
مراحل ساخت سوله خرپا چگونه است؟
مراحل ساخت شامل طراحی, انتخاب مواد, تولید قطعات, زیرسازی و نصب اجزاء است که هر کدام می‌توانند تأثیر به‌سزایی در کیفیت و قیمت سازه فضاکار داشته باشند.
بیشتر بخوانید:
مراحل ساخت سوله خرپایی【همراه با هزینه هر مرحله 】
عوامل موثر بر محاسبه وزن سوله خرپا
وزن سوله خرپا تحت تأثیر عواملی مانند انتخاب مواد, ابعاد و طراحی قرار دارد و در نتیجه می‌تواند بر قیمت سازه فضاکار تأثیرگذار باشد.
سخن پایانی
در پایان, سوله‌های خرپایی گزینه‌هایی اثبات‌شده در صنعت ساخت‌وساز هستند که می‌توانند با ارائه ترکیبی از استحکام، قیمت و انعطاف‌پذیری، نیازهای گوناگون را پاسخ دهند.
سوالات متداول
در ادامه پنج سوال متداول در مورد سوله‌های خرپایی را می‌آورم:
1. سوله خرپایی به چه منظوری استفاده می‌شود؟
سوله‌های خرپایی به دلیل ساختارهای سبک و مقاوم خود، برای پوشش فضاهای بزرگ بدون نیاز به ستون در میانه، انتخاب ایده‌آلی هستند. از آن‌ها می‌توان در کارگاه‌های تولیدی، انبارها، سالن‌های ورزشی، فرودگاه‌ها و حتی در ساختمان‌های نمایشگاهی استفاده کرد.
2. آیا قیمت سوله خرپایی به صرفه است؟
بله، در مقایسه با سایر سازه‌های فلزی سنتی، سوله‌های خرپایی معمولاً مقرون‌به‌صرفه‌تر هستند چراکه استفاده بهینه از مواد و سرعت بالا در تولید و نصب، هزینه‌های کلی را کاهش می‌دهد.
3. چه عواملی بر قیمت سازه فضاکار مانند سوله خرپایی تأثیر می‌گذارند؟
عوامل متعددی بر قیمت نهایی یک سازه فضاکار تأثیر می‌گذارند از جمله مواد اولیه مورد استفاده، ابعاد و پیچیدگی طراحی، هزینه‌های حمل و نقل و نصب، و همچنین دستمزد نیروی کار.
4. چگونه می‌توان عمر سوله خرپایی را افزایش داد؟
عمر سوله‌های خرپایی را می‌توان با نگهداری مناسب، بازرسی‌های دوره‌ای و رفع فوری هرگونه آسیب دیدگی یا زنگ‌زدگی افزایش داد. همچنین، استفاده از مواد با کیفیت و پوشش‌های محافظتی در برابر شرایط محیطی نیز مؤثر است.
5. آیا برای نصب سوله خرپایی به تخصص خاصی نیاز است؟
بله، نصب یک سوله خرپایی باید توسط تیم‌های مهندسی مجرب و کارکنان متخصص انجام شود. این فرآیند معمولاً شامل نقشه‌برداری دقیق، محاسبات مهندسی، و نظارت دقیق بر روند نصب و جوشکاری است تا اطمینان حاصل شود که سازه به درستی ساخته و نصب می‌شود و از نظر ساختاری ایمن است.
