همه ما سازه‌های سه بعدی جذاب که به وسیله اتصالات پین یا لنگر مانند به یکدیگر متصل شده‌اند را مشاهده کرده‌ایم. این سازه‌ها که به دلیل شکل سه بعدی خود جلب توجه می‌کنند، در اصطلاح سازه فضاکار نام گرفته اند. این سازه به گونه‌ای ساخته می‌شود که هر سه بعد آن در برپا ماندن سازه موثر بوده و حذف یکی از آنها امکان‌پذیر نخواهد بود. در این مطلب قصد معرفی این سازه و نحوه اجرای سازه فضاکار را داریم. جهت آشنایی با این مدل سازه، ویژگی‌ها و قیمت سازه فضاکار با ما همراه باشید.
سازه فضاکار چیست؟
سازه فضایی یا فضاکار به نوعی از سیستم‌های سه بعدی گفته می‌شود که اجزای آن تحت تاثیر نیروی کشش و فشار قرار دارند. در این نوع سازه یک مدل یکسان و تکراری استفاده شده است. به عبارت دیگر این سازه یک ساختار هندسی و چیدمان مشخص دارد که دائما تکرار شده و در نهایت فضایی سه بعدی را ایجاد می‌کند. در این سازه همچنین چندین لایه موازی در بالا و پایین مشاهده می‌شود که به میله‌های خرپا شباهت دارند و به نوعی سازه روی آنها سوار می‌شود. سازه‌های فضایی گاهی یه سازه مستقل و گاهی سازه‌ای وابسته به سازه دیگر هستند.
انواع سازه فضاکار
سازه‌های فضاکار انواع مختلفی دارند. به غیر از مستقل یا وابسته بودن این سازه‌ها، این اجسام هندسی دارای انواع مختلف دیگری شامل شبکه تخت، چیلیکی یا قوسی شکل، گنبدی، دیسکی، هرمی شکل، سینوسی و… نیز هستند. تنوع سازه‌های فضاکار بیشتر در شکل ظاهری آنها است اما از نظر ساختار هم می‌توان این سازه‌ها را به دو دسته شبکه دولایه و شبکه سه لایه تقسیم کرد.
به علاوه این سازه‌ها گاهی به صورت پل سازه نیز ایجاد می‌شوند. تنوع سازه‌های فضاکار موجب کاربردهای متفاوت آنها می‌شود. برای مثال سازه‌های سه لایه معمولا به عنوان سازه مستقل هم استفاده می‌شوند اما سازه‌های گنبدی و پل سازه‌ها عموما بخشی از سازه دیگر هستند. سازه‌های فضاکار را می‌توان براساس مصالح هم به انواع مختلف فولادی، چوبی، آلومینیومی و… تقسیم‌بندی کرد.
مراحل طراحی سازه فضاکار
پیش از اجرای سازه فضاکار باید طراحی آن را انجام داد. طراحی این مدل سازه مانند هر سازه دیگری در چند مرحله انجام می‌شود که جزئیات آن به شرح زیر است:
- مدل‌سازی در نرم‌افزار Formain
- انتقال و ویرایش نقشه در Autocad
- محاسبات
بیشتر بخوانید: مراحل و روند ساخت سوله خرپایی【همراه با هزینه هر مرحله 】
مدل‌سازی در نرم‌افزار Formain
در اولین مرحله باید مدل اولیه سازه را در نرم‌افزار Formain طراحی کرد. این نرم‌افزار، برنامه اختصاصی طراحی سازه‌های فضاکار است که توانایی طراحی پیچیده‌ترین اشکال هندسی را دارد. برای طراحی هر نوع و اجرای سازه فضاکار باید از این نرم‌افزار استفاده کرد. خروجی این نرم‌افزار به صورت یک نقشه نیازمند ادیت یا اطلاعاتی در قالب SAP خواهد بود.
انتقال و ویرایش نقشه در Autocad
بعد از اینکه طرح اولیه سازه در نرم‌افزار Fromain مشخص شد، نقشه برای ویرایش و نهایی کردن فرم ظاهری به اتوکد منتقل می‌شود. اتوکد یک نرم‌افزار نقشه‌کشی مهندسی است که امکان ایجاد و کشیدن انواع نقشه‌های دوبعدی و سه بعدی را فراهم می‌کند. فرم سه‌بعدی اجرای سازه فضاکار در این نرم‌افزار ایجاد می‌شود.
محاسبات
در آخرین مرحله و بعد از ایجاد نقشه در اتوکد، محاسبات نهایی انجام می‌شوند. این محاسبات شامل بررسی اندازه و ابعاد سازه، فاصله میان ستون‌ها و میله‌ها، شکل هندسی و… هستند. مهم‌ترین مرحله در طراحی سازه‌های فضاکار همین محاسبات است که اگر به درستی انجام نشود، مشکلات فراوانی در اجرای سازه فضاکار ایجاد خواهد کرد و حتی باعث عدم استحکام و خرابی سازه با اولین حادثه می‌شود.
روش‌ها و نحوه اجرای سازه فضاکار
روش‌های مختلفی برای اجرا و ساخت سازه‌های فضاکار وجود دارد. مرحله سخت بعد از به پایان رسیدن مرحله طراحی آغاز می‌شود. زمانی که طراحی سازه به اتمام رسید و مهندس ناظر نقشه محاسبات را تایید کرد، مصالح به محل مورد نظر منتقل شده و اجرا آغاز می‌گردد. نحوه اجرای سازه فضاکار سه حالت داشته و با یکی از روش‌های زیر است:
اجرای سازه فضاکار به صورت یکجا
در روش اجرا به صورت یکجا، تمام قطعات سازه روی زمین مونتاژ یا در اصطلاح بافته شده و سپس به کمک یک جرثقیل در محله مورد نظر سوار می‌شوند. البته پیش از این کار ستون‌های سازه در محل مورد نظر ارا شده‌اند. این روش برای سازه‌های سقفی و گنبدی که ارتفاع و حجم مشخصی دارند، قابل انجام است.
اجرای سازه فضاکار به صورت پنجه‌ای
یکی دیگر از روش‌های اجرای سازه‌های فضاکار مونتاژ و اجرا به صورت پنجه‌ای یا عنکبوتی است. در این روش ابتدا یک قسمت کوچک شبیه به تار عنکبوت یا پنجه با گره و گوی و کمی لوله مونتاژ می‌شود و سپس مانند تار عنکبوت، قطعات جدید به این بخش اضافه شده و در نهایت سازه به محل قرارگیری خود منتقل می شود. این شیوه به دلیل شباهت ظاهری سازه به پنجه یا تار عنکبوت با این نام شناخته می‌شود.
اجرای ترکیبی
در روش ترکیبی هر دو شیوه اجرا همزمان استفاده می‌شود. در واقع مونتاژ کامل قطعات روی زمین انجام شده و سپس در محل مورد نظر سوار می‌شود و شبیه به تار عنکبوت یا پنجه باقی قسمت‌ها یکی یکی اضافه می‌شود. قیمت اجرای سازه فضاکار در این روش نسبت به دو روش قبلی بیشتر است. نیروی کار بیشتری در این شیوه استفاده می‌شود اما ایمنی سازه نسبت به دو مدل قبل بالاتر است.
مراحل اجرای سازه فضاکار
مراحل اجرا و مونتاژ سازه‌های فضاکار بسته به اینکه شیوه اجرایی کدام روش باشد، جزئیات متفاوتی دارد اما بعضی اقدامات مشترک در تمام روش‌های اجرای این نوع سازه‌ها صورت می‌گیرند که عبارتند از:
تولید هموندها
در مرحله اول برای اجرای هر نوع سازه فضاکاری، هموندها تولید می‌شوند. تولید هموندها با استفاده از تکنولوژی مخصوص انجام می‌شود و هر چقدر هموند تولید شده، کیفیت بالاتری داشته باشد، سازه نهایی نیز محکم‌تر و و مقاوم‌تر خواهد بود.
رنگ آمیزی هموندها
در مرحله بعد هموندهای تولید شده، رنگ آمیزی می‌شوند. این مرحله باید قبل از مونتاژ سازه انجام شود زیرا بعد از مونتاژ رنگ کردن سازه کار چندان ساده‌ای نیست و نیاز به نیروی ماهر، ابزارهای پیچیده و فرآیندی سخت و زمان‌بر دارد.
ستون‌گذاری
در مرحله بعد، ستون‌گذاری در محل اجرای سازه انجام می‌شود. سازه فضاکار روی ستون‌های سوار می‌شود بنابراین محکم بودن ستون‌ها در جای خود از اهمیت فوق‌العاده زیادی برخوردار است. ستون‌گذاری نیاز به مهارت، دقت و بررسی‌های همه جانبه دارد.
بافت سازه فضاکار
پس از ستون‌گذاری، سازه بافته می‌شود. برای مثال سازه به شیوه پنجه‌ای بافته و برای گذاشتن روی ستون‌ها آماده می‌شود. نحوه بافت سازه به روشی که در طراحی با نرم‌افزار انتخاب شده بستگی دارد. گاهی اوقات بافت سازه از یک شکل هندسی به خصوص پیروی می‌کند و گاهی‌اوقات صرفا شکلی انتزاعی دارد.
نصب سازه فضاکار
در مرحله بعد سازه بافت شده روی ستون‌ها سوار می‌شود. این مرحله به صورت یکجا یا جز به جز انجام می‌شود. این مرحله نیز دقت بالایی نیاز دارد.
نصب پوشانه
نصب پوشانه آخرین مرحله است. اجرای سازه فضاکار در این مرحله به اتمام می‌رسد اما بسته به کاربری و نوع سازه ممکن است چند مرحله دیگر هم برای اجرای این سازه‌ها وجود داشته باشد.
قیمت اجرای سازه فضاکار
قیمت جرای سازه فضاکار به عوامل متعددی بستگی دارد و نمی‌توان آن را به صورت کلی تعیین کرد. این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:
ابعاد و اندازه سازه
ابعاد و اندازه سازه فضاکار بسیار مهم هستند. سازه‌های بزرگتر معمولاً قیمت بیشتری دارند.
متریال مورد استفاده
نوع موادی که برای ساخت سازه فضاکار استفاده می‌شود نیز تاثیرگذار است. اغلب از فلزات مانند آلومینیوم یا فولاد برای ساخت استفاده می‌شود، ولی نوع و کیفیت مواد می‌تواند تفاوت در قیمت ایجاد کند.
طراحی و سفارشی‌سازی
اگر سازه فضاکار شما نیاز به طراحی خاص یا سفارشی دارد، قیمت آن بالاتر خواهد بود.
نصب و تجهیزات اضافی
هزینه نصب و افزودن تجهیزات اضافی به سازه نیز به قیمت نهایی افزوده می‌شود.
بازار و منطقه جغرافیایی
موقعیت جغرافیایی شما نیز می‌تواند تاثیر داشته باشد. قیمت‌ها در مناطق مختلف ممکن است متفاوت باشد.
شرکت تولید کننده
شرکت‌های مختلفی سازه‌های فضاکار را طراحی و اجرا می‌کنند و قیمت ها در هر کدام از شرکت ها متفاوت باشد.
برای دریافت قیمت دقیق برای سازه فضاکار خود، بهتر است با تولید کنندگان مختلف تماس بگیرید و پیشنهادات قیمت را مقایسه کنید. همچنین، مهم است که تمام جزئیات مورد نیاز برای پروژه‌تان را با آنها به اشتراک بگذارید تا تعیین قیمت دقیق‌تری ارائه دهند.
جهت استعلام قیمت لحظه ای می توانید وارد صفحه استعلام قیمت شده و فرم را پر کرده و برای ما ارسال کنید.
سوالات متداول
سازه فضاکار چند نوع دارد؟
سازه‌های فضاکار دارای انواع مختلف چیلیکی، گنبدی، تک، دو و سه لایه، تخت، شبکه‌ای و…. هستند و از نظر جنس و مصالح هم تفاوت دارند.
ارزان‌ترین شیوه اجرای سازه فضاکار کدام است؟
اجرا به صورت یکجا، ارزان‌ترین و کم هزینه‌ترین روش اجرای سازه‌های فضاکار است.
مرحله نهایی اجرای سازه فضاکار چیست؟
اجرای سازه‌های فضاکار با نصب پوشانه به اتمام می‌رسد اما در بعضی سازه‌ها مرحله نهایی کمی متفاوت است.
سخن پایانی
سازه‌های فضاکار جزو زیباترین، پیچیده‌ترین و البته پرکاربردترین سازه‌ها هستند که اجرای آنها شیوه خاصی داشته و تنها توسط افراد ماهر و با تجربه امکان‌پذیر است.
یکی از بهترین مجموعه‌ها برای اجرای سازه فضاکار، مجموعه متروپل است که انواع سازه‌های فضاکار را با ایمنی کامل و مناسب‌ترین قیمت در فضای مورد نظر مشتری اجرا می‌کند.
